De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) onderzoekt hoe gemeenten door middel van financiële prikkels duurzaamheid kunnen bevorderen. Heffingen worden nu meestal alleen ingezet om het primaire doel te bereiken. Een parkeervergoeding wordt bijvoorbeeld gevraagd om de parkeerdruk te reguleren. Alleen de afvalstoffenheffing wordt ingezet ook duurzaamheid te bevorderen, namelijk het gescheiden inleveren van afval.
Beleid Kabinet Rutte III
Het huidige Kabinet heeft ambitieuze plannen op het terrein van duurzaamheid. Gemeenten kunnen hier een flinke bijdrage aan leveren. Eén van de manieren kan zijn het wijzigen van belasting en heffing zodat de burger wordt gestimuleerd om zich duurzamer te gedragen. De VNG heeft daarom een inventarisatie gemaakt van de heffingen die hieraan kunnen bijdragen. Het doel hiervan is om op korte termijn modelverordeningen aan te bieden aan gemeenten wat zal leiden tot meer duurzame lokale belastingheffing.
Het bedrag van een gemeentelijke belasting mag niet afhankelijk worden gesteld van het inkomen, de winst of het vermogen.
Gemeenten mogen alleen heffen wat volgens de wet is toegestaan. In de wet staat wat niet mag, daarbuiten heeft de gemeente de vrije keuze. Inkomensbeleid mag de gemeente niet met belastingheffing
voeren. Ander beleid, dus ook duurzaam beleid, is wel mogelijk.
Geen verhoging WOZ waarde bij zonnepanelen
Er wordt direct een voorbeeld gegeven van hoe een lokale heffing kan bijdrage aan duurzaamheid. Een pand dat zonnepanelen heeft aangebracht zou normaliter een hogere waarde hebben. Hierdoor zal de WOZ waarde van het pand stijgen. Terwijl een gebouweigenaar een duurzaam initiatief nastreeft wordt hij dus ‘gestraft’ met een hogere belasting. Gemeenten zouden er voor kunnen kiezen om deze waardevermeerdering niet mee te tellen.
Een ander voorbeeld dat ook met de WOZ waarde heeft te maken: Een woningeigenaar krijgt korting op de vastgestelde WOZ waarde als deze een investering aan extra spouwmuurisolatie kan overleggen. Bijvoorbeeld een korting van 5% op de vastgestelde WOZ waarde. De huiseigenaar heeft hierdoor veel sneller zijn of haar investering terugverdiend. Na een periode van bijvoorbeeld 5 jaar kan de WOZ waarde weer op 100% worden gesteld.
Groene leges
Een andere optie is het verlagen of verhogen van de bouwleges al naar het gelang van de duurzaamheid van het bouwwerk. Dit worden ook wel ‘Groene leges’ genoemd: “Een korting op of vrijstelling van de leges bij de vergunningsaanvraag van een bouwwerk dat aan bepaalde duurzaamheidscriteria voldoet.”
Door legekosten weg te nemen bij duurzame bouwwerken, kunnen groene leges een belangrijke bijdrage leveren aan de transitie in de bouw. Als duurzaam bouwen duurder is, zijn de reguliere leges zelfs een extra kostenverzwarende post. Groene leges kunnen die drempels wegnemen.
